استروئید چیست و چرا بدن سازان از آن استفاده می کنند؟

هنگامی که شما ورزش می کنید به خصوص ورزش های قدرتی در صورت افزایش وزنه هایی که با آن ها سر و کار دارید یا سنگین کردن هر نوع ورزشی که انجام می دهید موجب پارگی های بسیار ریزی در عضلات خود می شوید.

بدن جهت ترمیم این تروماهای ریز رشته های پروتئینی را جهت جبران پارگی عضلانی وارد عضله کرده و به این ترتیب بعد از گذشت مدتی و تکرار این سیکل به مرور بافت ماهیچه ای در نتیجه این تخریب و بازسازی ها قدرتمند شده و سایز آن افزایش می یابد. به این پروسه اصطلاحا هایپرتروفی عضله یا muscular hypertrophy (muscle gain) می گویند.

استروئیدهای آنابولیک، مشتقات تستسترون هستند که می توانند با سرعت بیشتری نسبت به حالت طبیعی موجب افزایش سایز و قدرت عضلات شوند. تغییر ایجاد شده در مولکول تسترون می تواند موجب افزایش پایداری و قدرت عملکرد آن شود.

زمانی که از استروئید استفاده میکنید (به صورت خوراکی یا تزریقی) این ماده به وسیله جریان خون به بافت ماهیچه می رسد ماهیچه شما ملوکول استروئید را به وسیله گیرنده های آندروژنی جذب می کند برخورد این ملوکول به ماهیچه موجب جذب استروئید به DNA سلول ماهیچه ای شده و سلول را وادار به رشد و تولید پروتئین ماهیچه ای می کند.

استروئید ها چگونه موجب سمیت کبدی میشوند؟

اصلاح 17-α-alkylation در ملوکول استروئید موجب میشود این ملوکول نه تنها به صورت تزریقی بلکه به صورت خوراکی نیز قابلیت جذب داشته باشد اما کلیرانس یا پاک سازی این ملوکول از بدن آهسته می شود و همین امر موجب فشار آوردن به کبد شده و سمیت کبدی ایجاد میکند.

شدت اثر این عارضه به عوامل مختلفی همچون

• فرمولاسیون دارو

• راه مصرف (تزریق یا خوراکی)

• دوز مصرفی

• حساسیت فردی بدن و کبد هر فرد

بستگی دارد. این نکته را در نظر داشته باشید که اغلب مصرف کننده این دارو ها معمولا دوز های بالا یا اصطلاحا سوپرفیزیولوژیک و هم چنین چندین نوع استروئید را همزمان با هم مصرف می کنند. که این موارد خطر سمیت کبدی را به مراتب افزایش می دهد.

سمیت کبدی با استروئید های بدن سازی خود را به صورت

• افزایش ترانس آمیناز ها در آزمایش خون

• تومورهای کبدی

• کبد چرب

• یرقان

• بی اشتهایی نشان می دهد.

آیا عوارض کبدی با قطع مصرف قابل درمان است؟

معمولا بعد از یک دوره استفاده از استروئید ها مصرف را قطع می کنند و اصطلاحا وارد فاز پاک سازی می شوند مصرف مکمل های پاک سازی کبد در این دوره بسیار مرسوم است این مکمل ها دارای ماده موثره خار مریم یا Silymarin

می باشند که فرم فعال گیاه است. مکانیسم این گیاه در پا کسازی کبد با جذب رادیکال های آزاد و تنظیم آنزیم های کبدی صورت می گیرد. پاره ای از تحقیقات صورت گرفته بر خار مریم به شرح زیر است:

در یکی از کلینیکال ترایال های صورت گرفته در افراد الکلی دارای کبد چرب این دارو به صورت معنا داری موجب متعادل شدن آنزیم های کبدی شده است.

در آزمایش دیگری در افراد دیابتی این ماده به صورت موثری پارامترهای گلایسمیک را بهبود داده است.

در تحقیق دیگری خوارمریم توانسته است آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو را در بیماران بهبود ببخشد.

خار مریم عوارض جانبی بسیار کمی دارد و در بدن به خوبی تحمل می شود اما این نکته بسیار مهم است که درمان با خارمریم در اولین فرصت در بیماران شروع شود تا بیشترین تاثیر را بگذارد. در واقع زمانی که علت سمیت هنوز در مرحله استرس اکسیداتیو است و پتانسل احیا سلول های کبدی و پاکسازی کبد از رادیکال های آزاد وجود دارد.

آیا مصرف خوار مریم در پاکسازی کبد بعد از مصرف استروئید موثر است؟

اجازه دهید برای فهم بهتر تاثیر دارو نتایج آزمایشی که در سال 2003 انجام شد را بررسی کنیم آزمایش بر روی 40 موش نر که به 10 گروه 4 تایی تقسیم شده بودند انجام شد.

در این آزمایش موش ها به جز گروه کنترل هفته ای 5 مرتبه تحت تمرین شنا قرار گرفته و گروه ها از نظر رژیم غذایی و شدت تمرینات متفاوت بودند تفاوت اصلی در این 10 گروه مصرف استروئید آنابولیک در 9 گروه و تجویز 20 mg/kg خوار مریم در یک گروه بود

بعد از گذشت 2 ماه و سنجش آنزیم ها کبدی موش ها در این 10 گروه گروهی که در آن ها از خوار مریم استفاده شده بود به صورت قابل توجهی فعالیت گلاکوژن را در سلول های کبدی افزایش داده و سطح آنزیم های کبدی را نسبت به گروهی که از استروئیدهای آنابولیک به تنهایی استفاده کرده بودند پایین آورده بود.

سخن پایانی

هر چند که عنوان دکتر داروساز مصرف استروئیدهای آنابولیک را در به هیچ عنوان توصیه نمی کنم چون علاوه بر تاثیر مخرب آن بر کبد می تواند موجب بر هم خوردن تعادل هورمونی و عوارضی همچون نازایی، تغییرات رفتار مردانه و ... گردد

اما در صورت مصرف این ماده سعی کنید تا جایی که می توانید مصرف آن را محدود کرده و هر چند وقت یک بار به بدن خود استراحت داده و به پاک سازی آن بپردازید.